काठमाडौँ- सोमबार अर्थात् चैत ४ गते नेपाल प्रहरीका महानिरीक्षक बसन्तबहादुर कुँवर सेवाबाट निवृत हुँदैछन्। उनी निवृत हुन दुई दिनमात्र बाँकी छँदा पनि नेपाल प्रहरीका आगामी महानिरीक्षक को हुने हो भन्ने टुंगो लागिसकेको छैन। सम्भवतस् सोमबार नै बस्ने मन्त्रिपरिषद् बैठकले नयाँ प्रहरी प्रमुखको नियुक्ति गर्नेछ।
नेपाल प्रहरीको ३१ औँ महानिरीक्षक को भन्ने हो भन्ने कौतुहल अहिले प्रहरीबीच मात्र होइन, अन्य सरोकारवालामाझ पनि देखिएको छ। नयाँ महानिरीक्षकका लागि तीन एआइजी प्रतिष्पर्धामा छन्। केन्द्रीय अनुसन्धान व्युरो (सीआइबी) प्रमुख दीपक थापा, प्रहरी प्रशिक्षण प्रतिष्ठान प्रमुख सुदीप गिरी र उपत्यका प्रहरी कार्यालय प्रमुख टेकबहादुर तामाङमध्ये एक आगामी मंगलबारदेखि प्रहरी प्रमुखको कुर्सीमा बस्नेछन्। थापा, गिरी र तामाङ २०५२ भदौ १९ गते एकैदिन सेवा प्रवेश गरेका अधिकारीहरू हुन्। नेपाल प्रहरीमा हालका तीनै जना प्रतिस्पर्धी एकै ब्याचमा भर्ना भए पनि एआइजी थापा एआइजी पदमा बढुवा हुँदा प्रहरी महानिरीक्षक कुँवरसँगै बढुवा भएका हुन्। यसअनुसार एआइजीको वरियतामा थापा १ नम्बरमा छन्।
एआइजी थापालाई माओवादीको साथ छ भने तामाङ एमालेका प्रिय मानिन्छन्। त्यस्तै, दौडमा रहेका गिरी पनि प्रहरी प्रमुख बन्न शक्तिकेन्द्र रिझाउन लागिपरेको बुझिएको छ। उनी पूर्वप्रधानन्यायाधीश केदारप्रसाद गिरीका छोरा हुन्। थापा र तामाङमध्ये एक प्रहरी प्रमुख बन्ने सम्भावना देखिए पनि गिरी पनि दौडमा छन्। उनलाई कांग्रेसको साथ रहेको बुझिएको छ।
अर्का एआईजी तामाङ पनि एमालेका प्रिय हुनुका साथै अख्तियार प्रमुख प्रेम राईसँग राम्रो सम्बन्ध भएकाले उनको समेत सम्भावना देखिएको प्रहरीवृत्तभित्र चर्चा छ।
नेपाल प्रहरी नियमावलीले गरेको व्यवस्थाअनुसार सेवा अवधिको ३० वर्षे समय पूरा गरी प्रहरी महानिरीक्षक कुँवरले चैत ४ गते अवकाश पाउँदै छन्। उनीसँगै पाँच एआइजी र तीन डीआइजीले पनि चैत ४ गते मध्यरातबाट अवकाश पाउँदैछन्। उनीहरूले २०५१ चैत ५ गते इन्स्पेक्टर पदबाट प्रहरीको जागिर सुरु गरेका हुन्।
चैत ४ मा आइजी कुँवरसहित प्रधान कार्यालयमा कार्यरत एआइजीमध्ये अपराध अनुसन्धान विभागका प्रमुख कुवेर कडायत, कार्य विभाग ९अपरेशन० प्रमुख बुद्धिराज गुरुङ, मानवस्रोत विभाग प्रमुख दुर्गा सिंह, प्रशासन विभाग प्रमुख टेकप्रसाद राई र प्रदेश समन्वय विभाग प्रमुख जनक भट्टराई पनि सँगै अवकाश हुन्छन्। डीआईजीमध्ये गण्डकी प्रदेश प्रमुख भोलाबहादुर रावल र सुदूरपश्चिम प्रदेश प्रमुख गणेश चन्द पनि अवकाश हुँदैछन्।
आइजीपी बढुवाको सम्पूर्ण अधिकार प्रहरी नियमावलीले नेपाल सरकारलाई दिएको छ। वरियताक्रम तथा कार्यसम्पादन मूल्यांकन, ज्येष्ठता, शैक्षिक योग्यता र तालिमका आधारमा आइजीमा बढुवा हुने व्यवस्था छ। आइजी पदमा बढुवा गर्दा प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआइजी) हरूमध्येबाट र एआइजीहरू नभएको अवस्थामा प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआइजी) हरूमध्येबाट ज्येष्ठता, कार्यकुशलता, कार्यक्षमता, उत्तरदायित्व बहन गर्नसक्ने क्षमता, नेतृत्व प्रदान गर्नसक्ने कुशलता तथा आफूभन्दा मुनिको प्रहरीलाई प्रोत्साहन र परिचालन गर्नसक्ने सामथ्र्यको आधारमा नेपाल सरकारले उपयुक्त देखेको उम्मेदवारलाई बढुवा गर्नेछ भन्ने व्यवस्था छ।
